„Shape Of Silence” je samostalna izložba fotografa Predraga Vukašinovića (Beograd, Srbija), čiji crno-beli radovi dokumentuju osobe širom sveta, kao i predele koje posećuje. Kroz teme portreta, zajednice, porodice i arhitekture izložba daje uvid u Vukašinovićev nomadski vid egzistencije.

Predstavljeni radovi istražuju raznolikost pejzaža, koji je bio trajna i višestruka tema fotografije tokom istorije medija. Izložba takođe donosi naglašenu svest o jednostavnoj lepoti arhitektonskih objekata i možda poziv na njihovo očuvanje.

Srpski umetnik Predrag Vukašinović eksperimentiše u mediju fotografije, superponirajući i uslojavajući portretne kompozicije. Istražujući njegovu istoriju i ulogu, on nas izlaže kontrastnim percepcijama ljudskog lika. Fotograf sa nama deli upečatljive portrete snimljene tokom svojih putovanja širom planete, kao i narative u vezi sa njima.

Bilo da snima evokativne pejzaže ili surove realnosti savremenog društva, Vukašinovićeva prezentacija se fokusira na njegovu potragu za osećajem mesta u svetu koji se brzo menja. Slike ističu destinacije i ruralne i urbane, u stilovima koji variraju od snažne društvene dokumentarnosti do intenzivno ličnog. Vukašinović predstavlja širok spektar motiva, uključujući atmosferu dokolice, pejzaž, promenljivu gradsku infrastrukturu i rad – istorijski i lični, stvarni i izmaštani.

Boško Bošković, nezavisni kustos, Njujork

Predrag Vukašinović svoju umetničku afirmaciju i priznanje stekao je na domaćoj i internacionalnoj sceni kao modni dizajner. Uporedo sa ovim profesionalnim pozivom, Vukašinović se više od 15 godina pasionirano bavi i umetničkom fotografijom, potvrđujući status autora neiscrpne stvaralačke energije i vitalnosti koja se sa lakoćom materijalizuje u različitim medijima. U osnovi kreativnog impulsa ovog umetnika jeste sloboda kretanja, prevazilaženje ograničenja fizičkih i mentalnih barijera, otkrivenost u percepciji i mogućnost drugačijeg ugla gledanja na vizuene, društvene i kulturne fenomene. Naime, fotografije su nastale tokom putovanja na kojima umetnik stvara jedan personalni dnevnik zabeleški autentičnih, neretko skrivenih, toposa. U prethodonoj seriji monohromnih crno-belih fotografija pod nazivom Shape of Silence, Vukašinović fokusira dva fenomena: savremene arhitektonske konstrukcije koje dovodi do nivoa dinamizirane igre stilizovanih apstraktnih formi i portrete protkane nasleđem lokalnog, arhetipskog – dva sveta koja u dijaloškoj formi utišanog meditativnog tona svedoče o trajanju i / ili borbi.

Novom serijom fotografija, nastalom takođe na različitim meridijanima, stvaralačko oko autora produbljuje fokus posmatranja i ide korak dalje u postupku selekcije, potom vizuelne  i  idejne rekontekstualizacije otkrivenih formi. Vukašinović kreira pažljivo kadrirane isečke različitih površina (zida, kamena, zemlje) i prevođenjem ovih mikrostruktura u makro plan efektom optičke iluzije stvara veoma ekspresivne kompozicije naglašene likovnosti. Izrazito slikarskih kvaliteta fotografije predstavljaju omaž estetici materije i poput umetnosti enformela daju autonomiju plastičnim vrednostima forme, njenom taktilnom i hromatskom bogatstvu, koja ima svoju unutrašnju logiku i zakonitost. Pored formalno-likovne, radovi poseduju značenjsku, idejnu i simboličku slojevitost. Ritam reljefnih i linearnih struktura deluje poput apstraktnih pejzaža, evocira sećanja na vizije predela arhiviranih u jungovskom kolektivnom nesvesnom. Vukašinović afirmiše Bergsonovu tezu o izjednačavanju materije i memorije, ali i stav da je materija “ postojanje ovde i sada, postojanje koga nikada nismo svesni, koje ne prepoznajemo i koje nije postavljeno u određeno prostor, u određeno istorijsko vreme”, kako piše Argan analizirajući enformel slikarstvo Fotrijea i Dibifsa. Svojim asocijativnim potencijalom ove fotografije nas izmeštaju u magičan ambijent drugih svetova, pustih površina nenaseljenih planeta i fluidne žive materije planete Solaris iz ostvarenja Tarkovskog. Reč je o prizorima koji donose osećaj ushićenja kao usled spoznaje velikih istina, one vrste otkrovljenja o kojima je pevao Vilijam Blejk čuvenim stihovima “…Videti svet u zrnu peska i nebo u divljem cvetu, držati beskraj na dlanu ruke i večnost u jednom trenu…”. Ove fotografije su ujedno i pažljivo odabrani uzorci-svedočanstva jednog konkretnog geografskog, društvenog i kuturnog ambijenta. Ostatci natpisa, grafita na zabeleženim površinama predstavljaju male ali dragocene dokumentarne fragmente ovih foto-hronika koji definišu prostorno-vremenski kontekst. Oštećenja i sitne ili krupne erozije fotografisanih površina tangiraju univerzalne teme prolaznosti, nestajanja kao i aktuelnog trenutka obeleženog migracijama i manje ili više uspešnog odolevanja starog sveta pred silovitim i ubrzanim promenama savremenog globalizma.

Miroslav Sapundžić 

istoričar umetnosti